de planeten zonnestelsel

Picture

de zon

Picture
De Zon is de ster waar de Aarde omheen draait en het helderste object aan de hemel. De Zon is een gele dwerg, een ster uit de middelgrote klasse.

Ze is met een gemiddelde
diameter van zo'n 1 392 000 kilometer het grootste object in ons zonnestelsel. Met de Aarde in het midden van de Zon zou de Maan zich iets voorbij de helft bevinden. De Zon bevat 99,86% van de massa van ons volledige zonnestelsel. Deze massa bestaat voornamelijk uit waterstof, in de buitenste lagen zo'n 91 molprocent of 70 massaprocent. Het andere veelvoorkomende element is helium, zo'n 9 molprocent of 28 massaprocent. In het centrum van de Zon, waar door kernfusie waterstof wordt omgezet in helium, is het gehalte aan waterstof vermoedelijk lager (35 massaprocent) en dat aan helium hoger (63 massaprocent).

In de
Griekse en Romeinsemythologie stond de Zon voor de goden Helios en Sol.[1] Het symbool voor de Zon is een cirkel met een stip in het midden:

Vroeger werd de Zon als planeet gezien, toen men nog dacht dat de Zon rond de Aarde draaide (zie
geocentrisme[2]). Voor zover we weten was de Griekse astronoom Aristarchus van Samos, de eerste die op grond van redeneringen veronderstelde dat de Zon het middelpunt van de "kosmos" was, maar zijn leer werd verworpen ten gunste van die van Plato en Aristoteles. 500 jaar later werd de theorie van Plato en Aristoteles aangepast door Ptolemaeus. Pas in de 17e eeuw werd het heliocentristische model, zoals uitgewerkt door Copernicus, algemeen erkend.

mercurius

Picture
Mercurius is de dichtst bij de zon staande en tevens kleinste planeet in ons zonnestelsel. De planeet is genoemd naar de RomeinsegodMercurius vanwege de snelle draai om de zon. Net als de Aarde is het een terrestrische planeet met een vast oppervlak dat veel overeenkomsten vertoont met dat van de maan. Opmerkelijk is dat deze kleine planeet een vrij sterk magnetisch veld vertoont. Mercurius heeft geen manen.

venus

Picture
Paragraph. Venus is vanaf de zon gezien de tweede planeet van ons zonnestelsel. De planeet is genoemd naar Venus, de Romeinsegodin van de liefde. Vanaf Aarde gezien is Venus op de zon en de maan na het helderste object aan de hemel. Vanwege het feit dat Venus net als Mercurius een binnenplaneet is en daarom vanaf de aarde gezien altijd betrekkelijk dicht bij de zon staat, is Venus alleen zichtbaar gedurende een ½ à 4 uur na zonsondergang of vóór zonsopkomst. Daarom wordt Venus ook wel de avondster of morgenster genoemd.

Venus is een
terrestrische planeet en ze heeft ongeveer dezelfde grootte, massa en samenstelling als de Aarde. Venus heeft de dichtste atmosfeer van alle lichamen in het zonnestelsel. Die atmosfeer bestaat voornamelijk uit koolstofdioxide. Een dikke laag wolken van zwavelzuur omringt de planeet, zodat het oppervlak vanuit de ruimte niet te zien is. De dikke atmosfeer vormt een sterk isolerende laag die voor een extreem sterk broeikaseffect zorgt. Vanwege de hoge temperatuur aan het oppervlak is er op Venus geen vloeibaar water mogelijk; als dit ooit aanwezig geweest is, is het verdampt en daarna aan de zwaartekracht van de planeet ontsnapt. Venus is een vulkanisch actieve planeet, maar in tegenstelling tot de Aarde komt er geen platentektoniek voor.

de aarde

Picture
De Aarde (soms de wereld of Terra genoemd) is vanaf de Zon gezien de derde planeet van ons zonnestelsel. Hierin behoort ze tot de naar haar genoemde "aardse planeten", waarvan ze zowel in massa als in volume de grootste is. Op de Aarde komt leven voor: ze is de woonplaats van miljoenen soortenorganismen.[1] Of ze daarin alleen staat is onduidelijk, maar in de rest van het heelal zijn tot nog toe nergens sporen van leven, nu of in het verleden, gevonden. Radiometrische dateringen hebben uitgewezen dat de Aarde 4,57 miljard jaar geleden is ontstaan[2] en het leven maximaal 1 miljard jaar daarna.[3] Sinds het ontstaan van leven op Aarde heeft de biosfeer (het leven) de aardatmosfeerzuurstofrijk gemaakt, zodat aerobe organismen er kunnen overleven, en de ozonlaagkon ontstaan. Die beschermt het aardoppervlak tegen schadelijke ultravioletstraling, zodat leven op het land mogelijk is.[4]

Het aardoppervlak is voor 71% bedekt met water in de vorm van zeeën en oceanen, de rest bestaat uit continenten en eilanden. Water is noodzakelijk voor het overleven van alle bekende levensvormen.

De
lithosfeer, de buitenste laag van de vaste Aarde, is verdeeld in een aantal rigideplaten of schollen, die op een geologische tijdschaal (over miljoenen jaren) langzaam over het aardoppervlak bewegen. Deze beweging veroorzaakt de vorming van gebergten en vulkanisme. Onder de lithosfeer bevindt zich de langzaam convecterendeaardmantel. De stroming in de mantel veroorzaakt de bewegingen van de platen en vulkanisme aan het aardoppervlak. Onder de mantel bevinden zich een vloeibare buitenkern (waarin het aardmagnetisch veld wordt opgewekt) en een vaste binnenkern. Dit magnetisch veld beschermt het leven tegen de zonnewind en kosmische straling.

De Aarde draait om de Zon in dezelfde tijd dat ze 366,26 maal om haar eigen as draait. Deze tijdsduur wordt een
siderisch jaar genoemd. Omdat de rotatie van de Aarde om haar as en de baan van de Aarde om de Zon dezelfde richting volgen (vanaf de noordpool gezien tegen de wijzers van de klok in) is de lengte van het jaar in zonnedagen gemeten precies één dag korter, namelijk 365,26 dagen.

De
aardas maakt een hoek van 23,439281° met het vlak waarin de aardbaan ligt, wat de seizoenen veroorzaakt. De Aarde heeft één natuurlijke satelliet, de Maan, die vlak na de vorming van de Aarde moet zijn ontstaan. De aantrekkingskracht van de Maan veroorzaakt getijden in de oceanen, stabiliseert de hellingshoek van de aardas en doet de rotatiesnelheid van de planeet langzaam afnemen.

de maan

Picture
De Maan is de enige natuurlijke maan van de Aarde en is de op vijf na grootste maan van ons zonnestelsel. Ze wordt soms aangeduid met haar Latijnse naam Luna.

De meeste manen in het
Zonnestelsel zijn erg klein, maar er zijn enkele grote, planeetachtige manen. Onze maan hoort daar ook bij. Hoewel er manen in het Zonnestelsel zijn die nog groter zijn dan onze maan (bijv. Ganymedes en Titan), worden de Aarde en de Maan wel als dubbelplaneet aangeduid, omdat de Maan in vergelijking met de Aarde niet zeer klein is: de massa van de Maan is 1/81 van die van de Aarde. Het gemeenschappelijk zwaartepunt waar Aarde en Maan omheen draaien, ligt echter nog binnen de Aarde. Alleen bij de dwergplaneetPluto en zijn maan Charon is de maan naar verhouding nóg groter, namelijk 1/8 van de planeetmassa, en ligt het gemeenschappelijk zwaartepunt buiten Pluto.

mars

Picture
Paragraph.planeet van ons zonnestelsel, om de zon draaiend in een baan tussen die van de Aarde en Jupiter. De planeet is kleiner dan de Aarde en met een (maximale) magnitude van -2,9 minder helder dan Venus en meestal minder helder dan Jupiter. Mars wordt wel de rode planeet genoemd maar is in werkelijkheid eerder okerkleurig. De planeet is vernoemd naar de Romeinse god van de oorlog. Mars is makkelijk met het blote oog te zien, vooral in de maanden rond een oppositie. 's Nachts is Mars dan te zien als een heldere roodachtige "ster" die evenwel door zijn relatieve nabijheid geen puntbron is maar een schijfje. Daarom flonkert Mars niet zoals een verre rode ster als Aldebaran. Mars is een terrestrische planeet met een dunne atmosfeer. Het oppervlak is op sommige plekken net zoals dat van de Maan bezaaid met inslagkraters, terwijl op andere plaatsen, net zoals op de Aarde vulkanen, valleien, zandduinen en poolkappen voorkomen. Verder komen ook de rotatieperiode ("dag") en de wisselingen van de seizoenen op Mars overeen met de Aarde.

Voor de tijd van de
ruimtevaart werd vaak gedacht dat er leven en vloeibaar water op Mars voorkwamen. Nadat in 1965 de ruimtesondeMariner 4 langs Mars vloog werd aangenomen dat geen van beide het geval kon zijn. In 2003 werd echter uitsluitsel hierover verleend door de ESAsondeMars Express, die water in de vorm van waterdamp en ijs ontdekte[1]. In 2008 werd door de ruimtesondePhoenix vastgesteld dat er ook vloeibaar water op Mars aanwezig is[2].

Mars heeft twee
manen, Phobos en Deimos, beide kleine onregelmatig gevormde objecten. Er is wel verondersteld dat deze twee manen door de zwaartekracht van Mars ingevangen planetoïden zijn.

jupiter

Picture
Jupiter is vanaf de zon gezien de vijfde en tevens grootste planeet van ons zonnestelsel. Net als Saturnus is Jupiter een gasreus, hij beschikt dus niet over een vast oppervlak. Zoals de aardse planeten terrestrische planeten genoemd worden, worden gasreuzen ook wel Joviaanse planeten genoemd. Deze naam is afkomstig van het Latijnse Iovis, de genitivus van het woord Jupiter. Joviaans betekent vrij vertaald Jupiterachtig.

De planeet is genoemd naar de
RomeinseoppergodJupiter.

saturnes

Picture
Saturnus is van de zon af gerekend de zesde planeet in ons zonnestelsel en op Jupiter na de grootste. Beide gasreuzen zijn zogenaamde 'buitenplaneten'. Saturnus is vernoemd naar de RomeinsegodSaturnus. Saturnus is al sinds de prehistorie bekend

uranus

Picture
Uranus is de op twee na grootste en vanaf de Zon gezien de zevende planeet van ons zonnestelsel. Deze ijsreus is vernoemd naar de god Uranus, ook wel Ouranous, de personificatie van de hemel, uit de Griekse mythologie.

neptunes

Picture
Neptunus is vanaf de Zon gezien de achtste planeet van ons zonnestelsel. Neptunus is het verst van de Zon verwijderd van de 8 huidige planeten. De planeet is vernoemd naar de Romeinsegod van de zee.

pluto

Picture
Pluto is een in 1930 ontdekt hemellichaam in ons zonnestelsel dat tot 24 augustus2006 werd geclassificeerd als planeet en sindsdien als dwergplaneet. Op 13 september2006 kreeg Pluto ook een nummer in de catalogus van planetoïden; namelijk 134340. De dwergplaneet is genoemd naar de Romeinse god van de onderwereld, Pluto.

sedna

Picture
Sedna[1] is een planetoïde in ons zonnestelsel. De vondst van Sedna werd op 11 november2003 gedaan met de Palomar QUEST-camera en de Samuel Oschintelescoop op Mount Palomar, door een team van het California Institute of Technology onder leiding van Michael Brown. Vooraleer het transneptunisch object z'n naam kreeg, had het als voorlopige benaming 2003 VB12 gekregen. De planetoïde Sedna is genoemd naar de godin Sedna. De naam Sedna werd op 28 september2004 officieel erkend door het Minor Planet Center van de IAU en verving hiermee de voorlopige naam 2003 VB12.